Θυμός και οργή,
αδιαφορία και απαξίωση,
απόγνωση και αμφιβολία,
παραδοσιακοί και ελπιδοφόροι,
αγανακτισμένοι και απογοητευμένοι,
αναποφάσιστοι και εξοστρακιστές,
απέχοντες και οικονομικοί δεσμώτες.
Αυτά είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των ψηφοφόρων της 6ης Μαΐου 2012, με την πρώτη ματιά.
Μπορούν άραγε ψηφοφόροι με τόσο ανάμικτα συναισθήματα ν' αποφασίσουν σωστά για το μέλλον τους; Μπορεί αυτό το κράμα ν' αποδώσει θετικά στοιχεία για ένα νέο ξεκίνημα; Ικανοποιεί το αποτέλεσμα την πλειοψηφία των εκλογέων; Μένουν αμετανόητοι την επόμενη μέρα, διαβάζοντας τα τελικά αποτελέσματα; Καταλάγιασε ο θυμός και η οργή; Αυτά είναι ορισμένα από τα ερωτήματα που ο καθένας καλείται ν' απαντήσει στον εαυτό του.
Το διάστημα μέχρι τις επόμενες εκλογές, είναι μια ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουν όλοι τα θέλω τους, τις αντοχές τους, τις ανοχές τους, τα πιστεύω τους, να αξιολογήσουν προτεραιότητες και να τις διαβαθμίσουν. Αυτές οι ενέργειες ίσως οδηγήσουν σε διαφοροποίηση των επόμενων αποτελεσμάτων, όχι σημαντική όμως ίσως πιο αντιπροσωπευτική, παρά το ότι θα παραμένει επίπλαστη και εύπλαστη για τη συνέχεια. Η επίδειξη ανοχής ή η απόδοση ψήφου εμπιστοσύνης, με κίνητρο την πικρία ή την ελπίδα που έχασαν τα προηγούμενα χρόνια, θα γίνει εν πολλοίς με θολή σκέψη και θα συνοδεύεται από βαθιά προσευχή για τη σωστή επιλογή.
Ευελπιστούν οι περισσότεροι να διασχίσουν ξυπόλητοι ένα διάδρομο με σπασμένα γυαλιά, χωρίς να τραυματιστούν έστω ελάχιστα και ίσως να είναι αυτό εφικτό αν μπαίνοντας στο διάδρομο δεν σβήσουν το φως. Κι αυτό είναι το στοιχείο που χαρακτηρίζει πλέον τις επιλογές. Ανακαλύπτει πανικόβλητος ο χαμένος ταξιδιώτης, μια όαση στην έρημο και δε θα μάθει αν αυτό προς το οποίο κατευθύνεται είναι μια οφθαλμαπάτη ή αληθινή σωτηρία, παρά στο τέλος μιας επώδυνης διαδρομής.
Κι όλα αυτά είναι η θλιβερή κατάληξη μιας ακατάσχετης εγωιστικής συμπεριφοράς, που αναπτύχθηκε έως σήμερα από όλους σχεδόν (οι εξαιρέσεις απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα), με την εθελοντική συμμετοχή στα προγράμματα στρατολόγησης των κομμάτων, την τυφλή υπακοή στις διεργασίες επιβολής των κομματικών διαδρομών, την αποστροφή προς κάθε τι που είχε ίχνος αξιοκρατίας, την επιδίωξη της προνομιακής μεταχείρισης, την αναζήτηση εξωθεσμικών διόδων για την επίτευξη των στόχων και κάθε άλλης μεθόδου, που θεμελιωνόταν πάνω σε ανισοτιμία και πλαγιότροπους διορισμούς κι εξυπηρετήσεις.
Ανδρώθηκαν οι κομματικοί μηχανισμοί και λειτούργησαν με ευρύτερες πελατειακές σχέσεις, έγιναν τυραννική εξουσία αντί να ασκήσουν ιδεολογικό έλεγχο των κυβερνήσεων που αναδύονταν από αυτά.
Και οι οπαδοί βολεύτηκαν, εφησύχασαν, αποχαυνωμένοι έτρεξαν να χειροκροτήσουν κάθε κομματική επιλογή, να υποστηρίξουν όποιον έδειχνε ικανός να ισχυροποιήσει την κομματοκρατία και να διασφαλίσει την αποκατάσταση απογόνων και επιγόνων. Οι ιδέες παραγκωνίσθηκαν, οι αξίες θάφτηκαν, το μέλλον θεωρήθηκε δεδομένο κι αφέθηκε στη διάθεση επικίνδυνων ρευμάτων που το παρέσυραν ανέτοιμο και αδύναμο σε άγνωστη κατεύθυνση με κατάληξη το τέλμα.
Κι έτσι πανικόβλητο το εκλογικό σώμα, σε μια προσπάθεια να μην χάσει τα κομματικά κεκτημένα, έγινε ξανά έρμαιο υποσχέσεων και το 2009. Παραιτήθηκε από την αλήθεια, έψαξε εναγωνίως να βρει ίχνη θάρρους να πολεμήσει και κατέθεσε τα όπλα του αδύναμο να πράξει οτιδήποτε άλλο.
Δυόμισι χρόνια μετά, ύστερα από πορεία μέσα στη σκληρή πραγματικότητα που γέννησε η δική του προηγούμενη συμπεριφορά, κλήθηκε την προηγούμενη Κυριακή ν' αποφασίσει ξανά να δημιουργήσει προϋποθέσεις αναγέννησης της ζωής του. Ανέτοιμος όπως ήταν στο μεγαλύτερο μέρος του, χωρίς να διδαχθεί από τα λάθη του, αναζήτησε κριτήρια να επιλέξει κόμμα, ψάχτηκε μήπως και αναθεώρησε απόψεις, δοκίμασε σωσίβια, είδε να τον καλούν από σκάφη σωτηρίας και χωρίς φιάλη οξυγόνου κολύμπησε για λίγο σε θολά νερά, για να απλώσει το χέρι την ύστατη στιγμή να κρατηθεί από την πιο φανταχτερή βάρκα. Θύμωσε με τον ίδιο του τον εαυτό, επειδή δεν πρόσεξε και νόμισε πως η οργή του ήταν καλός σύμβουλος.
Η επόμενη μέρα είναι δύσκολη. Τα παλαιά κόμματα δεν προλαβαίνουν ν' αλλάξουν τακτική, ν' αλλάξουν προγράμματα με σεβασμό στον πολίτη της καθημερινότητας, τη δεξαμενή της εκλογής τους, τα νέα κόμματα δεν έχουν να πουν κάτι θελκτικότερο για να συγκινήσουν περισσότερο, οι κινήσεις στρατηγικής δοκιμάζονται και οι πολίτες μπερδεμένοι καλούνται να περάσουν από διαδικασίες πρωτόγνωρες για να επανέλθουν κατά πως φαίνεται τον Ιούνιο μπροστά στα ίδια διλήμματα. Θα ψηφίσουν όμως έχοντας τουλάχιστον ένα νέο δεδομένο : η επιλογή ενός κόμματος χωρίς να ερωτηθεί ο ψηφοφόρος, μπορεί να γίνει μέσω συνεργασιών, επιλογή ενός άλλου που δεν του ταιριάζει ιδεολογικά, που δε του εμπνέει εμπιστοσύνη, άλλως θα ήταν αρχική του επιλογή. Ωθείται ο ψηφοφόρος να σκεφτεί μόνο τα οικονομικά θέματα που τον αφορούν άμεσα ή έμμεσα και όλα τα υπόλοιπα μένουν στην αφάνεια. Ελάχιστες αναφορές σε πλήρη προγράμματα, σε θέσεις ζωτικής σημασίας για το μέλλον της χώρας, το μέλλον του λαού. Εθνικά θέματα θάφτηκαν, η παιδεία παραμένει στην αναμονή του ιατρείου, νέες υποσχέσεις ακούγονται.
Διλήμματα ξανά και για όσους ζήσαμε την ανακολουθία λόγων και πράξεων των λαοπρόβλητων ηγετών της μεταπολίτευσης, αναβιώνουν στιγμές του παρελθόντος που κάθε άλλο παρά ελπίδα προσφέρουν. Αν και αυτή τη φορά δεν μας παρουσιάσουν προεκλογικά, τις πιθανές συμπράξεις για να έχουμε συνειδητά επιλογή της επόμενης μέρας, τότε κατά την ταπεινή μου άποψη θα βρεθούμε μπροστά σε προδοσία της εμπιστοσύνης μας, η ψήφος μας θα έχει υφαρπαγεί για να επιβεβαιωθεί γι άλλη μια φορά η προβατοποίηση των συνειδήσεων.
Θα με ικανοποιήσει να ανακοινωθούν καθαρές προθέσεις συνεργασίας(να ξέρω ποιους επιλέγω τελικά), καθαρές θέσεις στα εθνικά θέματα (Σκοπιανό, Κυπριακό, Θράκη, Αιγαίο), καθαρές θέσεις για την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα, την υγεία, την παιδεία και ότι μπορεί να είναι στην πρώτη γραμμή ενδιαφέροντος. Αργά ίσως, αφού δεν απαιτήσαμε έγκαιρα σα λαός να μας σεβαστούν ως ψηφοφόρους, αφού πρώτα εμείς απαξιώσαμε το ρόλο μας στη λειτουργία του κράτους, αφού παραχωρήσαμε την εθνική μας ταυτότητα προς αμφισβήτηση, υποκύπτοντας σε εφήμερα προβλήματα.
Χάσαμε έδαφος, ας ετοιμαστούμε να το ανακτήσουμε. Ας τολμήσουμε ν' αλλάξουμε όπου χρειάζεται ή να βελτιώσουμε τον ιδεολογικό μας χώρο και προσανατολισμό. Να δραστηριοποιηθούμε θετικά, να σώσουμε τη σχέση μας με τα κοινά, όπως θα κάναμε εάν επρόκειτο να σώσουμε το γάμο μας, το παιδί μας απ' τα ναρκωτικά, τη ζωή μας σ' έναν αγώνα επιβίωσης. Τίποτα δεν τελειώνει με τις επόμενες εκλογές. Αυτές που έγιναν ίσως αφύπνισαν τα τελματωμένα μας ένστικτα. Τα ποσοστά και η ποικιλομορφία των κομμάτων που μπήκαν στη Βουλή, αν δεν λειτουργήσουν ως μήνυμα για να μας προσέξουν, τότε η επόμενη επιλογή μας δεν θα έχει επιθυμητό αποτέλεσμα. Ας πάμε στην κάλπη με αίσθημα ευθύνης και ας αναλάβουμε τις συνέπειες των πράξεών μας.
Η δημοκρατία είναι μια πολύτεκνη μάνα. Τα παιδιά της έχουν διαφορετικούς χαρακτήρες, όμως τα ταΐζει όλα. Εμείς ως εργοδότες θα επιλέξουμε αυτά που μπορούν να προσφέρουν τα καλύτερα για μας και σε όλους τους τομείς.
Η Ελλάδα πρέπει να μείνει ακέραιη, να μην απολέσει τίποτα σε κανένα επίπεδο. Η πατρίδα έχει προτεραιότητα πάντα. Οι ανάγκες της αναπροσαρμόζονται σε κάθε εποχή και μας θέλει στρατευμένους στην προστασία της. Και μην μας ξεγελούν κάποιες τσιρίδες, η πατρίδα δεν είναι τα πρόσωπα που τη διοικούν κατά καιρούς, για να την ταυτίσουμε με αυτά και να της γυρίσουμε την πλάτη.
Θα κλείσω με μια ρήση του Στρατηγού Μακρυγιάννη : " Έγραψα γυμνή την αλήθεια, να ιδούνε όλοι οι Έλληνες ν΄αγωνίζωνται δια την πατρίδα τους, δια την θρησκεία τους, να ιδούνε και τα παιδιά μου και να λένε. «Έχομεν αγώνες πατρικούς, έχομεν θυσίες», αν είναι αγώνες και θυσίες. Και να μπαίνουν σε φιλοτιμία και να εργάζωνται εις το καλό της πατρίδας τους , της θρησκείας τους και της κοινωνίας. Ότι θα είναι καλά δικά τους. Όχι όμως να φαντάζωνται για τα κατορθώματα τα πατρικά, όχι να πορνεύουν την αρετή και να καταπατούν τον νόμον και νάχουν την επιρροή για ικανότη. "
Αυτά είναι τα βασικά χαρακτηριστικά των ψηφοφόρων της 6ης Μαΐου 2012, με την πρώτη ματιά.
Μπορούν άραγε ψηφοφόροι με τόσο ανάμικτα συναισθήματα ν' αποφασίσουν σωστά για το μέλλον τους; Μπορεί αυτό το κράμα ν' αποδώσει θετικά στοιχεία για ένα νέο ξεκίνημα; Ικανοποιεί το αποτέλεσμα την πλειοψηφία των εκλογέων; Μένουν αμετανόητοι την επόμενη μέρα, διαβάζοντας τα τελικά αποτελέσματα; Καταλάγιασε ο θυμός και η οργή; Αυτά είναι ορισμένα από τα ερωτήματα που ο καθένας καλείται ν' απαντήσει στον εαυτό του.
Το διάστημα μέχρι τις επόμενες εκλογές, είναι μια ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουν όλοι τα θέλω τους, τις αντοχές τους, τις ανοχές τους, τα πιστεύω τους, να αξιολογήσουν προτεραιότητες και να τις διαβαθμίσουν. Αυτές οι ενέργειες ίσως οδηγήσουν σε διαφοροποίηση των επόμενων αποτελεσμάτων, όχι σημαντική όμως ίσως πιο αντιπροσωπευτική, παρά το ότι θα παραμένει επίπλαστη και εύπλαστη για τη συνέχεια. Η επίδειξη ανοχής ή η απόδοση ψήφου εμπιστοσύνης, με κίνητρο την πικρία ή την ελπίδα που έχασαν τα προηγούμενα χρόνια, θα γίνει εν πολλοίς με θολή σκέψη και θα συνοδεύεται από βαθιά προσευχή για τη σωστή επιλογή.
Ευελπιστούν οι περισσότεροι να διασχίσουν ξυπόλητοι ένα διάδρομο με σπασμένα γυαλιά, χωρίς να τραυματιστούν έστω ελάχιστα και ίσως να είναι αυτό εφικτό αν μπαίνοντας στο διάδρομο δεν σβήσουν το φως. Κι αυτό είναι το στοιχείο που χαρακτηρίζει πλέον τις επιλογές. Ανακαλύπτει πανικόβλητος ο χαμένος ταξιδιώτης, μια όαση στην έρημο και δε θα μάθει αν αυτό προς το οποίο κατευθύνεται είναι μια οφθαλμαπάτη ή αληθινή σωτηρία, παρά στο τέλος μιας επώδυνης διαδρομής.
Κι όλα αυτά είναι η θλιβερή κατάληξη μιας ακατάσχετης εγωιστικής συμπεριφοράς, που αναπτύχθηκε έως σήμερα από όλους σχεδόν (οι εξαιρέσεις απλά επιβεβαιώνουν τον κανόνα), με την εθελοντική συμμετοχή στα προγράμματα στρατολόγησης των κομμάτων, την τυφλή υπακοή στις διεργασίες επιβολής των κομματικών διαδρομών, την αποστροφή προς κάθε τι που είχε ίχνος αξιοκρατίας, την επιδίωξη της προνομιακής μεταχείρισης, την αναζήτηση εξωθεσμικών διόδων για την επίτευξη των στόχων και κάθε άλλης μεθόδου, που θεμελιωνόταν πάνω σε ανισοτιμία και πλαγιότροπους διορισμούς κι εξυπηρετήσεις.
Ανδρώθηκαν οι κομματικοί μηχανισμοί και λειτούργησαν με ευρύτερες πελατειακές σχέσεις, έγιναν τυραννική εξουσία αντί να ασκήσουν ιδεολογικό έλεγχο των κυβερνήσεων που αναδύονταν από αυτά.
Και οι οπαδοί βολεύτηκαν, εφησύχασαν, αποχαυνωμένοι έτρεξαν να χειροκροτήσουν κάθε κομματική επιλογή, να υποστηρίξουν όποιον έδειχνε ικανός να ισχυροποιήσει την κομματοκρατία και να διασφαλίσει την αποκατάσταση απογόνων και επιγόνων. Οι ιδέες παραγκωνίσθηκαν, οι αξίες θάφτηκαν, το μέλλον θεωρήθηκε δεδομένο κι αφέθηκε στη διάθεση επικίνδυνων ρευμάτων που το παρέσυραν ανέτοιμο και αδύναμο σε άγνωστη κατεύθυνση με κατάληξη το τέλμα.
Κι έτσι πανικόβλητο το εκλογικό σώμα, σε μια προσπάθεια να μην χάσει τα κομματικά κεκτημένα, έγινε ξανά έρμαιο υποσχέσεων και το 2009. Παραιτήθηκε από την αλήθεια, έψαξε εναγωνίως να βρει ίχνη θάρρους να πολεμήσει και κατέθεσε τα όπλα του αδύναμο να πράξει οτιδήποτε άλλο.
Δυόμισι χρόνια μετά, ύστερα από πορεία μέσα στη σκληρή πραγματικότητα που γέννησε η δική του προηγούμενη συμπεριφορά, κλήθηκε την προηγούμενη Κυριακή ν' αποφασίσει ξανά να δημιουργήσει προϋποθέσεις αναγέννησης της ζωής του. Ανέτοιμος όπως ήταν στο μεγαλύτερο μέρος του, χωρίς να διδαχθεί από τα λάθη του, αναζήτησε κριτήρια να επιλέξει κόμμα, ψάχτηκε μήπως και αναθεώρησε απόψεις, δοκίμασε σωσίβια, είδε να τον καλούν από σκάφη σωτηρίας και χωρίς φιάλη οξυγόνου κολύμπησε για λίγο σε θολά νερά, για να απλώσει το χέρι την ύστατη στιγμή να κρατηθεί από την πιο φανταχτερή βάρκα. Θύμωσε με τον ίδιο του τον εαυτό, επειδή δεν πρόσεξε και νόμισε πως η οργή του ήταν καλός σύμβουλος.
Η επόμενη μέρα είναι δύσκολη. Τα παλαιά κόμματα δεν προλαβαίνουν ν' αλλάξουν τακτική, ν' αλλάξουν προγράμματα με σεβασμό στον πολίτη της καθημερινότητας, τη δεξαμενή της εκλογής τους, τα νέα κόμματα δεν έχουν να πουν κάτι θελκτικότερο για να συγκινήσουν περισσότερο, οι κινήσεις στρατηγικής δοκιμάζονται και οι πολίτες μπερδεμένοι καλούνται να περάσουν από διαδικασίες πρωτόγνωρες για να επανέλθουν κατά πως φαίνεται τον Ιούνιο μπροστά στα ίδια διλήμματα. Θα ψηφίσουν όμως έχοντας τουλάχιστον ένα νέο δεδομένο : η επιλογή ενός κόμματος χωρίς να ερωτηθεί ο ψηφοφόρος, μπορεί να γίνει μέσω συνεργασιών, επιλογή ενός άλλου που δεν του ταιριάζει ιδεολογικά, που δε του εμπνέει εμπιστοσύνη, άλλως θα ήταν αρχική του επιλογή. Ωθείται ο ψηφοφόρος να σκεφτεί μόνο τα οικονομικά θέματα που τον αφορούν άμεσα ή έμμεσα και όλα τα υπόλοιπα μένουν στην αφάνεια. Ελάχιστες αναφορές σε πλήρη προγράμματα, σε θέσεις ζωτικής σημασίας για το μέλλον της χώρας, το μέλλον του λαού. Εθνικά θέματα θάφτηκαν, η παιδεία παραμένει στην αναμονή του ιατρείου, νέες υποσχέσεις ακούγονται.
Διλήμματα ξανά και για όσους ζήσαμε την ανακολουθία λόγων και πράξεων των λαοπρόβλητων ηγετών της μεταπολίτευσης, αναβιώνουν στιγμές του παρελθόντος που κάθε άλλο παρά ελπίδα προσφέρουν. Αν και αυτή τη φορά δεν μας παρουσιάσουν προεκλογικά, τις πιθανές συμπράξεις για να έχουμε συνειδητά επιλογή της επόμενης μέρας, τότε κατά την ταπεινή μου άποψη θα βρεθούμε μπροστά σε προδοσία της εμπιστοσύνης μας, η ψήφος μας θα έχει υφαρπαγεί για να επιβεβαιωθεί γι άλλη μια φορά η προβατοποίηση των συνειδήσεων.
Θα με ικανοποιήσει να ανακοινωθούν καθαρές προθέσεις συνεργασίας(να ξέρω ποιους επιλέγω τελικά), καθαρές θέσεις στα εθνικά θέματα (Σκοπιανό, Κυπριακό, Θράκη, Αιγαίο), καθαρές θέσεις για την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα, την υγεία, την παιδεία και ότι μπορεί να είναι στην πρώτη γραμμή ενδιαφέροντος. Αργά ίσως, αφού δεν απαιτήσαμε έγκαιρα σα λαός να μας σεβαστούν ως ψηφοφόρους, αφού πρώτα εμείς απαξιώσαμε το ρόλο μας στη λειτουργία του κράτους, αφού παραχωρήσαμε την εθνική μας ταυτότητα προς αμφισβήτηση, υποκύπτοντας σε εφήμερα προβλήματα.
Χάσαμε έδαφος, ας ετοιμαστούμε να το ανακτήσουμε. Ας τολμήσουμε ν' αλλάξουμε όπου χρειάζεται ή να βελτιώσουμε τον ιδεολογικό μας χώρο και προσανατολισμό. Να δραστηριοποιηθούμε θετικά, να σώσουμε τη σχέση μας με τα κοινά, όπως θα κάναμε εάν επρόκειτο να σώσουμε το γάμο μας, το παιδί μας απ' τα ναρκωτικά, τη ζωή μας σ' έναν αγώνα επιβίωσης. Τίποτα δεν τελειώνει με τις επόμενες εκλογές. Αυτές που έγιναν ίσως αφύπνισαν τα τελματωμένα μας ένστικτα. Τα ποσοστά και η ποικιλομορφία των κομμάτων που μπήκαν στη Βουλή, αν δεν λειτουργήσουν ως μήνυμα για να μας προσέξουν, τότε η επόμενη επιλογή μας δεν θα έχει επιθυμητό αποτέλεσμα. Ας πάμε στην κάλπη με αίσθημα ευθύνης και ας αναλάβουμε τις συνέπειες των πράξεών μας.
Η δημοκρατία είναι μια πολύτεκνη μάνα. Τα παιδιά της έχουν διαφορετικούς χαρακτήρες, όμως τα ταΐζει όλα. Εμείς ως εργοδότες θα επιλέξουμε αυτά που μπορούν να προσφέρουν τα καλύτερα για μας και σε όλους τους τομείς.
Η Ελλάδα πρέπει να μείνει ακέραιη, να μην απολέσει τίποτα σε κανένα επίπεδο. Η πατρίδα έχει προτεραιότητα πάντα. Οι ανάγκες της αναπροσαρμόζονται σε κάθε εποχή και μας θέλει στρατευμένους στην προστασία της. Και μην μας ξεγελούν κάποιες τσιρίδες, η πατρίδα δεν είναι τα πρόσωπα που τη διοικούν κατά καιρούς, για να την ταυτίσουμε με αυτά και να της γυρίσουμε την πλάτη.
Θα κλείσω με μια ρήση του Στρατηγού Μακρυγιάννη : " Έγραψα γυμνή την αλήθεια, να ιδούνε όλοι οι Έλληνες ν΄αγωνίζωνται δια την πατρίδα τους, δια την θρησκεία τους, να ιδούνε και τα παιδιά μου και να λένε. «Έχομεν αγώνες πατρικούς, έχομεν θυσίες», αν είναι αγώνες και θυσίες. Και να μπαίνουν σε φιλοτιμία και να εργάζωνται εις το καλό της πατρίδας τους , της θρησκείας τους και της κοινωνίας. Ότι θα είναι καλά δικά τους. Όχι όμως να φαντάζωνται για τα κατορθώματα τα πατρικά, όχι να πορνεύουν την αρετή και να καταπατούν τον νόμον και νάχουν την επιρροή για ικανότη. "
